FETHİYE’NİN TARİHİ YERLERİ

MÖ. 3000’li yıllarda Doğu Yunanistan ile Batı Anadolu kıyılarının karşılıklı göçlere sahne olduğu bilinmektedir. Kent MÖ 6. yüzyılda Pers egemenliğine girmiştir. MÖ 5. yüzyılda Atina’nın önderliğinde ki Attika-Delos Deniz Birliği’ne katılan kent, MÖ. 362’de ise Likya’ya bağlanmıştır. Daha sonra Karia, Makedonya Krallığı ve Seleukos egemenliklerine giren kent, MÖ. 3. yüzyılda Mısır’daki Lagos Hanedanlığına bağlanmıştır.

MÖ 188’de Bergama Krallığı’na katılan yerleşme, krallığın Roma’ya bağlanmasından sonra, bir süre bağımsızlığını koruyabilmiştir. Antik dönemde, kahinlerinin çokluğundan ötürü “Kahinler Kenti” olarak ünlenen Telmessos, daha sonra Roma ve Doğu Roma (Bizans) yönetimlerine girmiştir. 8. yüzyılda Doğu Roma imparatoru II. Anastasios (713 – 715) adına Anastasiopolis, 9. yüzyılı izleyen dönemde ise Makri adıyla anılan kent, 1284’de Menteşeoğulları, 1424’de ise Osmanlı topraklarına katılmıştır. Kentin bugünkü adı olan Fethiye, 1914’de şehit olan pilot Fethi Bey’den ileri gelmektedir.

AMİNTAS KRAL MEZARLARI

Fethiye merkezde yamaca yaslanmış şekilde duran Amintas, Likya döneminden (MÖ 4yy) kalma, kayalara oyulmuş bir mezardır. Yüze yakın taş basamakla Amintas’a çıkılır. Buradan Fethiye ve deniz manzarası mükemmeldir. Statüsü yüksek kişiler için yapılmış, oyulmaya ve işlenmeye uygun kayalarda oluşturulmuş mezarlar. Şehir içinde Likya döneminden kalma M.Ö. 4.yy. eserleri dikkati çeker.Bunlar, şehrin simgesi haline gelen doğal kayaya oyulmuş mezarlardır.

Çok sayıda düzgün basamaklarla mezarların en güzel ve en görkemlisi olan Amintas’a ulaşılır. Bu mezar aşağıdaki düzlükten de kolaylıkla görülür ve yaklaştıkça, büyüklüğü karşısında duyulan hayranlık artar. Soldaki sütunun orta kısmında, M.Ö. 4. yy. alfabesi ile ”herpamias oğlu amintas” yazılıdır. Bu kişinin kimliği tam olarak bilinmemektedir.Fethiye de denize yakın ve dağ yamaçlarında bir çok görülmeye değer lahit mezar bulunmaktadır. Bunlardan en önemlisi Likya dönemine ait olan Amintasdır. Bu lahit mezarların üstünde o kişinin karakteristik özelliklerini ve savaşlarını belirten simgeler yer almaktadır.

AMİNTAS KRAL MEZARLARI NEREDEDİR ?

Bu Likya döneminden kalma Amintas adıyla bilinen tarihi mezarlar, Fethiye de Cumhuriyet mahallesinde kale arkasından, Kayaköy’e giden yol güzergahında bulunur. Ayrıca şehir içi dolmuşlarıyla 400 metre yakınına kadar gidebilmektesiniz.

TELMESSOS ANTİK TİYATRO

Telmessos antik kenti erken Roma zamanında inşa edilen ve M.S. II. yüzyılda bakım ve tadilat  geçirmiştir.  Bu harika  tiyatro yapılan bazı  kazı çalışmaları sonunda tiyatronun çeşitli tarihi dokuları ve tiyatronun bütün bölümleri ortaya  çıkmıştır. Bir diozoma ile iki oturma ve seyir alanlına sahip olan tiyatronun üst seyir sıralarının tamamı kordon çalışmasında dolgu malzemesi olarak kullanılmıştır. Antik tiyatroda bulunan mevcut 4 giriş ve çıkışlardan biri tahrip olmuştur diğer girişler ise  ayakta kalmayı başarmıştır. Tiyatroda şimdiki durumuyla ortalama olarak  2000-2500 kişi oturabilmektedir. Tiyatronun ilk inşa edildiği zamanlarda seyirci  kapasitesi ise tahminen 6000 kişilik idi. Son yıllarda müzenin yaptığı kazılarda ortaya çıkarılan tiyatro kalıntısı, kentin Antik Dönemdeki yerleşimi ve çeşitli konularda bilgi vermektedir.

Fethiye Müzesi’nin yakın zamanda yaptığı kazı çalışmasıyla birlikte bu antik tiyatro gün yüzüne çıkartılmıştır. Tiyatro konum ve plan itibarıyla Helenistik dönem özelliklerini yansıtmakla birlikte, günümüze ulaşan kalıntılar daha çok Roma dönemine aittir.

TELMESSOS ANTİK TİYATRO NEREDEDİR?

Antik tiyatro Karagözler mahallesinde, Fethiye İskelesine sadece 150 metre uzaklıktadır. Şehir içi dolmuşları bu antik tiyatronun önünden geçmektedir. Ayrıca kordon boyundan yürüyerek de gidebilirsiniz.

KAYAKÖY

Kayaköy günümüzde Avrupalı ve Asyalı turistlerin ayrıca  tarihin kokusunu hissetmek isteyen yerli misafirlerimizin uğrak noktalarından birisidir. 1970 ve 1980’li yıllarda kayaköy, bir çok Yeşil çam filmine de ev sahipliği yapmıştır. En son çekilen küçük kıyamet (2006) filmi de vizyon da çok ses getirmiştir. Kayaköy de, İlk yerleşimin M.Ö. 3000 Likya uygarlığının Karymlassos kentine ait olduğu düşünülmektedir.

M.Ö. 4. yüzyıl olarak tarihlenen lahit günlük eşya ve kaya mezarlarına ulaşılmıştır. Yamaçta bulunan Levissi kenti kalıntıları 17. yüzyıl sonlarında 1923 yılında Cumhuriyet’in ilanına kadar burada yaşayan Rumlara aittir. 30 Ocak 1923 de gerçekleşen Türk Yunan nüfuz değişimi ile burada yaşayan Yunanlılar Yunanistan’a, Yunanistan’da yaşayan Türklerin Kayaköy’e dönmeleri kararına varılmıştır. Kayaköy de yaşayan Yunanlılar Yunanistan’a dönmüşlerdir. Fakat Yunanistan’da yaşayan Türkler Yunan hükümetinin orada yaşayan Türklere sahip oldukları mal varlıklarının, topraklarının ve evlerinin bedelini ödemek istememesinden dolayı geri dönememişlerdir. Dünyada Ghost Town (hayalet şehir) olarak bilinen ve anılan kayaköy tarihinde birçok gizemi barındırmaktadır. Bu tarihi mekana karşı, eğer sabah buradaysanız serpme kahvaltı, öğle saatlerinde ise saç böreği ve yayık ayranını tatmanızı tavsiye ederiz.

KAYAKÖY NEREDEDİR?

Kayaköy’e, Ölüdeniz yolu üzerinde ki Hisarönü turizm merkezinde ki levhaları izleyerek 4 km sonra ulaşabilirsiniz. Kayaköy yerleşkesinden bir kaç kilometre ileride af kule ve gemiler koyunuda ziyaret edebilirsiniz. Ayrıca kayaköy’e Ölüdeniz dolmuşlarıyla da gidebiliyorsunuz.

KADYANDA ANTİK ŞEHRİ

Cadianda  harabeleri Fethiye’den 18 km uzaklıkta bulunan Üzümlü Köyü‘nün 9 km kuzey doğu istikametinde bir tepe yayılmıştır. Denizden 915 m. yükseklikteki harabelerde, Roma İmparatorluk dönemi eserleri görülür. “Kada wanti” olarak da bilinen Kadyanda, yazıtlarından en erken M.Ö. 5. yüzyıla dayanmaktadır. Geniş alanı kaplayan kalıntılar, şehrin Roma İmparatorluğu döneminden ihtişamını göstermesi bakımından ilginçtir.

Kadyanda, etrafı iri taş bloklardan oluşan surlarla çevrilidir. Bu surların bazı kısımları, bugün dahi oldukça etkileyici bir şekilde ayaktadır. Buradan Xanthos vadisi ve Fethiye Ovası, geniş bir görüntü sunar. Surların yanından Kadyanda’nın tiyatrosuna ulaşılır. Akropolün güney yamacına yaslanmış tiyatro, yıkılmasına rağmen, eski görkemini hala yansıtabilmektedir. Harabeden 1,5 km uzaklıkta, bir dönemecin yanında, bir çukurun karşısından orman içine doğru 150 m kadar yüründüğünde, büyük kaya bloklarına, oyulmuş ev tipi mezarlara rastlanır.

KADYANDA NEREDEDİR?

Kadyanda antik şehiri, Fethiyenin Üzümlü kasabasında bulunmaktadır. Çam ve zeytin ağaçları arasındaki bu antik kente üzümlü dolmuşlarıyla da gidilebilmektedir. Ayrıca Üzümlü merkez ile kadyanda antik şehir arası çok doğal ve güzel bir yürüyüş yoludur.

TLOS ANTİK KENT

Fethiye’ye 40 km. uzaklıktaki Tlos antik kentine Fethiye-Antalya yolu üzerinde, 22 km sonra kemer kavşağından ilk köprüyü geçince, sağa dönerek  12 km’lik bir yolla ulaşılıyor. Önünde Osmanlı yapısı bir kalenin gizlediği kent akropolü, dik bir tepeden geçen yolun üzerinde bulunuyor. Kaleye çıkarken, yamaçtaki kayalıklara oyulmuş tapınak mezarları dikkatinizi çekiyor.

Tlos antik kenti Hititlerin Dlawa olarak adlandırdıkları ve Likya’nın 19. yüzyıla kadar varlığını sürdüren en eski yerleşim şehirlerinden biri. Likya Federasyonunun “spor kenti” olarak da biliniyor. Mitolojik kanatlı at Pegasus ile onun kahramanı Belleforontes’in burada yaşadığı biliniyor. Kalenin altındaki düzlükte, Likya duvar kalıntıları, 6 kemerli kapısı, ayakta olan kent agorası, güneyde ise Roma dönemi surları görülüyor. Kentin en iyi durumda bulunan yapısı ise tiyatro, Akropol, Kanlı Ali Ağa’nın Sarayı, Stadyum, Lykia kaya mezarları, Hamam, Paleastra, Gymnasion, Belleforontes’in mezarının bulunduğu nekropol, Tlos’tan günümüze ulaşan yapılar. Likya kaya mezarları; hamam, paleastra ve gymnasion kalıntıları da ilgi çekici. Bellerephontes’i kanatlı atı Pegasus ile savaşırken resmeden süslemeler, ören yerinde gezintiyi ilginç kılıyor. Fethiye tatilinizde ki uğramanız gereken bir yer.

TLOS ANTİK KENTİ NEREDEDİR?

Fethiye merkezden 25 km uzaklıktaki Seydikemer ilçesi sınırlarında olan bu antik şehir Saklıkent Kanyonu yolu üzerindedir. Yolun solunda ki Yakaköy ve Tlos tabelalarını izleyerek çok kolay aracınızla ulaşabilirsiniz. Eğer meraklı bir gezginseniz, Şehir merkezinden Saklıkent dolmuşlarına binerek yakaköy yol ayrımında inip yürüyüş yaparak da ulaşabilirsiniz.

PATARA ANTİK KENTİ

Kalkan- Fethiye karayolu üzerinde, Kalkan’a 14 km uzaklıkta bulunan şehrin adının M.Ö 23. yüzyılda da Hitit yazılarında geçmesi, Patara’nın, Xanthos gibi, Likya bölgesindeki en eski yerleşim yerlerinden biri olduğu biliniyor. Bölgenin en büyük ve en işlek limanı olarak önemini hiçbir çağda yitirmeyen şehrin, yazıt ve sikkelerde Likya dilindeki adı Pttara, Helenistik dönemlerde, Arap kaynaklarında ise Batara olarak geçiyor.

Helenistik dönemlerde, Tanrı Apollon’un kışlık kehanet merkezi ve Likya Birliğinin üç oy hakkına sahip kentlerinden biri olan Patara, Bizans döneminde de Aziz Nicholas’ın doğum yeri olarak ün kazanmış. Kutsal topraklara giden hacıların, ziyaret ettikleri bir liman şehridir. 16.YY’da Osmanlı Sultanı 2. Beyazıt’a kadar eski görkemini sürdüren Patara, bu önemini şüphesiz Akdeniz ticaret yollarının üzerinde ve korumalı bir limana sahip olmasına borçlu. Genel olarak antik liman çevresinde odaklaşan kent merkezi, zamanla körfez ile doğudaki liman arasında kalan teraslara yayılmıştır. Limanın kum ve çamurla dolması ve 7.YY.’dan itibaren güney kıyılarına yapılan Arap akınları nedeni ile, kent eski görkemini yitirmiş, yerleşim, kentin yukarı yerleşim alanlarına kaymıştır. Patara, 1811-1812 yıllarında İngiliz Deniz Kuvvetleri’ne ait Beacon isimli geminin kaptanı Beaufort tarafından keşfedilmiş, 1842 yılında C. Fellows ve arkadaşlarının bugün British Museum da sergilenen Xanthos’un ünlü anıtlarını yükledikleri liman yine Patara olmuştur.

PATARA ANTİK KENTİ NEREDEDİR?

Fethiye merkezden, Kaş yolu tarafında 45. kilometrededir. Dönüş tabelası farkedilecek kadar büyüktür. Ayrıca Patara antik kenti plajı ile de ünlüdür. Patara’ya şehir merkezinden kalkan dolmuşlarla da ulaşım sağlanmaktadır.

XANTHOS ANTİK KENTİ

Fethiye’ye 46 km. uzaklıkta, patara plajı yakınlarında bulunan Xanthos, Antik Çağda Likya’nın en büyük idari merkezi idi. M.Ö. 545’te Perslerin egemenliğine girene kadar bağımsız olan kent, bundan yaklaşık olarak yüzyıl kadar sonra tamamıyla yanmıştır. Bu yangından sonra şehir tekrar inşa edilmiş, hatta M.Ö. II. yüzyılda da Likya Birliğinin başkenti olma görevini üstlenmiştir.

Daha sonra Romalıların kontrolüne giren kent, bundan sonra Bizans egemenliğine girmiş ve 7. yy.daki Arap akınlarına kadar Bizans egemenliğinde kalmıştır. Yerleşen her uygarlığın inşa ettirdiği yapılarda Likya gelenekleri, Helenistik ve Roma dönemi etkilerini gösteren bu merkez 1988 yılında UNESCO Dünya Miras Listesi’ne alınmıştır.

XANTHOS ANTİK KENTİ NEREDEDİR?

Fethiye’den Kaş yolu üzerinde 45. kilometrededir. Dönüş tabelası farkedilecek kadar büyüktür. Ayrıca Patara antik kenti ile yanyanadır. Ayrıca patara plajına da çok yakındır. Xanthos’a patara güzergahına giden ve Fethiye merkezinden kalkan dolmuşlarla da ulaşım sağlanmaktadır.

PINARA ANTİK KENTİ

Muğla‘nın Fethiye ilçe merkezinden 45 km uzaklıkta, Minare Köyü’ndeki Pınara Antik Kenti de bunlardan biri. Yuvarlak bir tepeye kurulduğundan adını Likya dilinde yuvarlak anlamına gelen ‘Pinale’ veya ‘Pinara’ kelimelerinden alan antik kent, Likya Uygarlığı‘nın üç oy hakkına sahip önemli  kentlerinden biriydi. Likya Birliği yönetim olarak günümüz demokratik sistemine ilham kaynağı olan ilk demokratik federasyon olarak tarihte önemli bir yere sahip.Geçirdiği büyük depremlerin ardından MS 8. yüzyıldan sonra önemini bütünüyle yitiren Pınara’da halen birçok kaya ve lahit mezarının yanı sıra hamam, tiyatro, agora ve odeon gibi görülmeye değer yapılar var.

Likya Yolu yürüyüş rotası üzerinde yer alan Pınara’da bulunan bir yazıta göre, kentin MÖ 340-334 arasında Karya Kralı Piksodaros’a bağlı olduğu düşünülüyor. Diğer antik kentler gibi MÖ 334’te Büyük İskender tarafından ele geçirilen kentin gümüş ve bronzdan birlik tipinde bastığı sikkeler MÖ 168-81 arasına tarihleniyor.

Büyük İskender’in ölümünden sonra, Bergama Krallığı tarafından ele geçirilip MÖ 133’te Bergama‘nın Roma‘ya bağlanmasının ardından da bir Roma yerleşimi haline gelen Pınara’nın en parlak dönemini Roma hakimiyetinde yaşadığı düşünülüyor. Devam eden yıllarda büyük depremlerle hasar görmesinin ardından kentin 8. yüzyılda tamamen terkedildiği biliniyor.

PINARA ANTİK KENTİ NEREDEDİR?

Fethiye’den Kaş yolu üzerinde 47. kilometrededir. Bu antik kent Minare köyünün yamacında yer almaktadır.Pınara antik kenti Tabelası ana yolda sağ taraftadır. Ana yoldan 3 kilometre köye doğru ilerleyince tarihi kent görülmektedir.  Ayrıca patara plajına da çok yakındır. Pınara’ya patara güzergahına giden ve Fethiye merkezinden kalkan dolmuşlarla da ulaşım sağlanmaktadır.

LETOON ANTİK KENTİ

Letoon antik kenti Fethiye – Kaş yolunun 65. kilometresinde Kumluova Köyü yakınında bulunmaktadır. Letoon’da bulunan arkeolojik kalıntılar, M.Ö.7. yüzyılda kurulduğunu göstermektedir. Arkaik ve Klasik Dönemlerde (M.Ö.7–5) Anadolulu bir tanrıça ve bir Nymphe (su perisi) kültünün olduğu bilinmektedir. Hellenistik Dönemde görülen Yunanlaşma eğilimi ile, bu kültün yerini Leto Kültü almıştır. Bu dönemde Letoon Likya Birliği’nin kutsal alanı haline gelmiştir. Likya sırasıyla Perslerin, Karyalıların ve Yunanlıların (önce Ptolomaioslar ve sonra da Rhodos) egemenliğine girmiştir.

Şair Ovidius’un anlattığı bir efsaneye göre, Zeus’tan hamile kalan tanrıça Leto, çocukları, ikiz tanrı Artemis ve Apollon’u Delos’ta doğurur. Sonra Ksanthos nehrinin denize ulaştığı yere gelip, nehir boyunca kaynağa varıncaya kadar yürür. Kaynakta çocuklarını yıkamak isteyen, ama yerli halk tarafından engellenen tanrıça, yöre halkını kurbağaya çevirerek intikamını alır. İşte Leto Tapınağı insanların kurbağaya çevrildikleri bu yer, tanrıça Leto adına yapılmıştır. Bu efsanenin ardındaki gerçek, Anadolulu bir tanrıçaya adanmış bir su kaynağının varlığının olasılığıdır.

LETOON ANTİK KENTİ NEREDEDİR?

Fethiye’den Kaş yolu üzerinde 65. kilometrededir. Bu antik kent Kumluova köyünün sınırlarında yer almaktadır. Letoon antik kenti Tabelası ana yolda sağ taraftadır. Ana yoldan 4 kilometre köy yolundan gittikten sonra tarihi kent görülmektedir. Letoon’a Patara güzergahına giden ve Fethiye merkezinden kalkan dolmuşlarla da ulaşım sağlanmaktadır.